مَهان

بریتانیا همواره به دنبال تسلّط و توسعه بیشتر بوده و یکی از باارزش ترین هدف هایش در این زمینه نیز سرزمین های شرقی بویژه اسلامی بوده است.

این مورد را می شود از بخش اوّل این کتاب نیز فهمید:

بنابراین ما باید به دو نکته می اندیشیدیم:

1. در مناطقی که بر آنها تسلّط پیدا کردیم، حاکمیّت خود را حفظ کنیم.

2. بخش هایی که هنوز زیر سلطه ما نیستند به مستعمرات خود بیافزاییم.

از راه های نفوذ و تسلط بر این ممالک که بریتانیا استفاده می نمود، می توان به فرستادن جاسوس هایی اشاره کرد که به این سرزمین ها فرستاده می شدند و بعد از همرنگ شدن با جامعه به فرستادن اطلاعات ارزشمند می پرداختند. مستر همفر هم یکی از این جاسوسان انگلیسی بود که برای جاسوسی در سرزمین های اسلامی(ایران، حجاز، استانبول و ...) فرستاده شد. پس از جنگ جهانی دوم یک مجله فرانسوی، این خاطرات را منتشر نمود و سپس یک دانسجوی لبنانی آن را به عربی ترجمه و در بیروت منتشر کرد. البته صحت این کتاب هنوز مشخص نیست ولی حتّی اگر این کتاب ساخته و پرداخته ذهن فرد دیگری باشد، باز هم دارای اطلاعاتی ارزشمند برای مورخان، جامعه شناسان و علاقه مندان به خاطره خوانی قرار می دهد.

مستر همفر در این کتاب از مهربانی مردی به نام شیخ افندی می گوید که در استانبول به او پناه می برد و خود را مسلمانی برای کسب دانش و کار معرفی می کند، واکنش شیخ بسیار زیباست، او دلیل استقبال گرم خود را چنین می گوید:

به چند دلیل احترام به تو واجب است:

1. مسلمانی و مسلمانان با هم برادر اند.

2. میهمانی و پیامبر (ص) فرموده است: "مهمان را نوازش کنید."

3. جوینده دانشی و اسلام بر بزرگداشت جویندگان دانش پای می فشارد.

4. تو در پی کسبی و در خبر است که "کاسب دوست خداست."

همچنین در بین این روایات می توان اعترافات او را درباره منطقی بودن دین اسلام یافت

در این کتاب نقاط قوت و شعف مسلمانان هم بیان می شود و مستر همفر می گوید:«ما تلاش می کردیم نقاط قوت را از بین برده و نقاط ضف را تقویت کنیم.»

برخی نقاط قوت:

1. قومیت ها، سرزمین ها، زبان ها، رنگ ها و گذشته کشور ها برایشان اهمیتی ندارد

2. ربا، احتکار، زنا، شراب و گوشت خوک را حرام می شمارند.

3. فرزندانشان را با دقّت و روش پدران و نیاکانشان تربیت می کنند، چنان که جدا کردن فرزندان از پدران ممکن نیست.

4. زنانشان در حجاب سختی هستند که فساد در آنها راه نمی یابد.

و ...

برخی نقاط ضعف:

1.می توان از طریق افزایش بذبینی و با انتشار کتاب، اختلاف را در میانشان تقویت کرد.

2.نادانی را با جلوگیری از گشایش مدارس و انتشار کتاب ها ترویج داد.

3.حاکمان را می توان در فساد، شرابخواری، قمار و ریخت و پاش دارایی ها در امور شخصی

تشویق کرد.

4. می توان شایع کرد که اسلام زن را تحقیر می کند.

و ...

در آخر می خواهم به جایی از کتاب اشاره کنم که مستر همفر با یکی از وزیران صحبت می کند و می گوید، ممکن است حالا حالا ها به نتیجه نرسیم و وزیر می گوید:«آره ولی به قول خودشان دیگران کاشتند و ما خوردیم، ما بکاریم تا دیگران بخورند ... به نظرم اکثر اهداف آنها امروزه به نتیجه رسیده و اگر تلاشی نکنیم، آرام آرام به سوی نابودی خواهیم رفت ...»

دریافت کتاب
حجم: 512 کیلوبایت